Borklo is ’n stad, Geestan is nog wat en Gelster is ’n Gaanzegat.
In 1834 werden de, in gezamenlijk gebruik , markegronden verdeeld. Hierdoor werd alle landbouwgrond particulier bezit.
Hebben we tegenwoordig een straat en huisnummer als adres, tot in de jaren zestig werden de huizen in het buitengebied aangeduid met een O nummer en binnen het dorp met een N nummer. De nummering van rond 1929 vind je door op de betreffend knop te klikken. Voor de schrijfwijze is die van dat jaar gehanteerd. Een tweede tabel bevat de periode 1931-1941. Er was toen veel vernummerd.
Waar nu het Dorpshoes staat, stond vroeger het lokaaltje. Gebouwtje van de kerk waar verenigingen samen kwamen en zondagschool werd gehouden. Midden jaren ’70 werd het lokaaltje afgebroken om plaats te maken voor de Klokslag. Dit gebouw was van de Nederlands Hervormde kerk. Op 8 april 2016 werd de Klokslag heropend als Dorpshoes Gelster. Dit nadat de kerk het gebouw verkocht had en een nieuwe stichting het beheer over dit gebouw behartigt.
Het Witmanshoes stond in het weidetje van wat nu het groene hart heet. Eens was er een bakerij en herberg.Later was het plaats van samenkomst van de afgescheidenen uit de kerk.
Dorpsstraat
De Dorpsstraat was wel heel erg smal in 1912 en dus besloot de raad deze te verbreden.
De pony had nog vrij zicht vanuit het weiland op de smederij van Bomans. Het weiland heeft nu plaats gemaakt voor de huizen aan de Pastorieweg.
Op de hoek Schoolstraat-Diepenheimseweg stond de openbare basisschool. Na de samenvoeging met de Juliana van Stolbergschool werd deze school afgebroken. De basisschool in Gelselaar heet nu G.A.van der Lugtschool
Aan de Schoolstraat stond de woning voor de hoofdonderwijzer aan de openbare school. Begin jaren ’70 werd dit huis afgebroken en maakte plaats voor een moderne bungalow
Aan de Juliana van Stolbergschool, nu van der Lugtschool, stond een hoofdenwoning. Deze moest plaats maken voor de kleuterschool die in 1985 werd aangebouwd. meester Vinkenborg was het eerste hoofd van de school en daarmee de eerste bewoner. Meester Feteris was de laatste bewoner.
In 1982 werd een extra lokaal achter de Juliana van Stolbergschool geplaatst. Deze container ving allereerst de aanwas van leeerlingen op. Later deed hij dienst als kleuterschool. Hij verdween weer toen de hoofdenwoning plaatse maakte voor een vaste aanbouw.
Door de loop der jaren is de pastorie aangepast aan de inzichten van bepaalde tijden. De beantwoording van de vraag welke uitstraling het mooist is laten we graag aan u over.
Tankstation, Rijwielhandel en winkel aan de Diepenheimseweg
Voor het postkantoor aan de Driessenweg in werking trad kende Gelselaar een telefoonkantoor bij de Schipper aan de Diepenheimseweg. Klik op de foto voor meer info.
De Kemper werd afgebroken tijdens de ruilverkaveling. Het huis stond achter Jurjen aan de Diepenheimseweg.
Het huis van Slingert stond op de hoek van de Geesterseweg en de Bollertweg. Het huis had twee voordeuren. In 1958 sloeg het noodlot toe en brandde het huis af.
Rechts op de foto het Tönshoes. Dit huis is afgebroken en de bewoners gingen naar de overkant, nu het Tönshoes aan de Driessenweg nummer 12. Er is een klein stukje muur te zien. Iets verder links de winkel van Jan Dreessen
Boerderij Geers in het veld. Van de huidige boerderij is hier niet veel van in terug te vinden. Op boerderij Geers werd de streekschrijver meester H.J. Krebbers geboren. Naar deze schrijver werd de meester Krebbersstraat vernoemd.
Verdwenen restant van Sliekhoes bij Bakkers Derk aan de Borghorstweg
Rijdend over de van Bevervoordestraat zien we aan de rechterhand nummer 2,4,6 en dan plotseling 10. Tussen 6 en 10 is nog iets terug te vinden van het pad naar boerderij Korthof. Nadat de laatste bewoners een bungalow aan de Diepenheimseweg bouwden werd het nog geruime tijd gebruikt als stal. Nu is alles verdwenen. Samen met de Beumer, de Reeker en de Moskeizer behoorde het ooit tot de Havezate Bevervoorde.
Boerderij Zweers aan de Diepenheimseweg. Komend vanuit Diepenheim over de brug de eerste boerderij aan de linkerhand. Afgebroken begin jaren ’90 van de vorige eeuw en toen vervangen door een moderne bungalow.
Bertie en Janna waren het laatste bakkersechtpaar in Gelselaar. In 1998 sloten zij voorgoed hun deuren van de bakkerij/winkel
Gelselaar kende twee supermarkten. De spar bevond zich aan de Diepenheimseweg
Het oude pand van schoenmaker Geurkink. In Gelselaar beter bekend als de Pik. Naast schoenen werden ook zadels en paardentuig e.d. gerepareerd. Voor de sluiting door vader Bets en zoon Arie.
In het achterste gedeelte van het pand tussen de Pastorieweg en de van Bevervoordestraat had Gert Bomans zijn smederij. In het voorste gedeelte de winkel van tante Sientje. Kaartjes, speelgoed, huishoudelijke artikelen, etc. etc.
Deze panden zijn niet verdwenen. In beide woonden Paalman. Wat wel verdween was in het linkse pand de winkel van Paalman. De Vivo was één van de vele winkels die Gelselaar gekend heeft.
Het Mensink, dat later ook wel Bevervoorde werd genoemd lag ten noordoosten van Gelselaar, in de hoek van de Jonkersweg, ten zuiden van de recentelijk aangelegde weg Jonkerenlaan. In het register op de leenaktenboeken van het Vorstendom Gelre en Graafschap Zutphen van de Uitheemsche Leenen staat ’thus te Geldesler’ genoemd als leen van Dideric van Vorden in 1326. Aangenomen mag worden dat het hier om een kasteel in Gelselaar gaat. Naar alle waarschijnlijkheid was dit dan de voorganger voor het huis dat later bekend stond als het Mensink, het Wiskinck en Bevervoorde.
Het station was gelegen aan de lijn Neede – Hellendoorn. Op 29 april 1910 werd de lijn geopend. Op 14 januari 1934 reed de laatste reizigerstrein dus een lang leven was de spoorverbinding niet beschoren. Klik op de foto voor de geschiedenis van de lijn Hellendoorn Neede.
De Napoleonsbrug bevond zich aan het eind van de Elsmansdijk. De Elsmansdijk loopt vanuit Noordijk naar Gelselaar. De brug is ook bekend als Breukersbrug, genoemd naar de boerderij in de directe nabijheid van de brug.
Waar nu de hervormde kerk staat stond tot 1841 een kapel. Het houten gebouw werd gebouwd in 1440
Voor de basisschool werd ingevoerd kende Gelselaar een kleuterschool waar de kinderen van alle gezindten naar toe gingen. Klik op de foto en lees meer over het Hummeltjeshonk
In 1974 kreeg Gelselaar een peuterzaal. Allereerst droeg de peuterzaal de naam Nijntje Pluis, maar moest veranderen van naam vanwege veel te dure rechten. De eerste jaren werden de kinderen ontvangen in een kamer van de hoofdenwoning aan de Juliana van Stolbergschool. Vervolgens verhuisde men na de opening naar de Klokslag. Laatste halteplaats was de G.A. van der Lugtschool en in 2016 werd de peuterzaal opgeheven.
Heuvel en Krebbers schrijven lyrisch over de Domineeshof en de pastorie die daar stond Oorsponkelijek tekeningen zijn er waarschijnlijk niet. Maar hier het prachtige resultaat van een reconstructie. Klik op de tekening voor het verhaal rond de domineeshof en luidklok.
De molen uit 1855 van de familie van Hasz.
Klik op de foto voor het verhaal over de historie van de molen
Boerderij Diks. Van Gelselaar naar Diepenheim en dan een eindje buiten de bebouwde kom, iets verder van de weg, links boerderij Diks. Bovenste foto situatie voor 1938. Onderste foto daarna. Tegenwoordig moderne woning. Aaltje van Diks runde hier de laatste jaren van zaadhandel Kolkman. In 1999 stopte ze hiermee. Hun verhuizing naar Borculo vond in 2017 plaats.
De Braakschool was de tweede school in Gelselaar en de eerste christelijke school. Geopend in 1902. Gesloten in 1981. Klik op de foto voor de geschiedenis van deze en de derde, een christelijke school, in Gelselaar. De Juliana van Stolbergschool
De boerderij van Zieverink, “Strik” , aan de Diepenheimseweg verhuisde naar de Tieberinkweg. Daarna werd de boerderij verbouwd tot twee wooneenheden.
Aan de van Bevervoordestraat stond de winkel van de Krebber. Marie Mensink was de laatste winkelierster uit de periode dat de winkel nog volop draaide.
Op 8 november 1966 was bovenstaand artikel in de Tubantia te lezen.
Schilder Dolphijn komt in 1933 naar Gelselaar. Ze woonden op de Kemper, had zijn werkplaats aan de Diepenheimseweg tegeover Evers. Al ras, in 1937, verlaten ze Gelselaar weer.
De gemeente Borculo vond dat dit zomerhuisje hier niet mocht staan. In 198o ging de eigenaar bij de bezwarencommissie in beroep maar dat mocht niet baten. Het huisje werd vervolgens afgebroken.
Voor de aanleg van de spoorlijn Neede-Hellendoorn werden de ballastputten gegraven die tot in de jaren zestig ook zwemmers trokken. De raad van Neede was in 1940 in het geheel niet blij met dit zonder toezicht, gemengd zwemmen.
Een feest zonder ringrijden was vele jaren ondenkbaar tijdens het Gelselaarse feest. Hier met koetsier Mensink en de schutterskoning en koningin. De legendarische uitspraak van de speaker zal nooit verloren gaan: “Eerst rijden de dames en daarop de heren”
wonderdokter
We schrijven het jaar 1799 als Gelselaar verblijd wordt met een eigen arts, een wonderdokter. Maar hij verdween net zo plotseling als hij gekomen was.
Stoltenberg
Aan de Broekhuisdijk was het aannemersbedrijf van Stoltenberg gevestigd. Eind 2009 stopte dit familiebedrijf. In de oorlogsjaren werd een sfeerverhaal over “opa” Engbert Stoltenberg, op de foto, gepubliceerd.
Landgoed Twickel uit Delden was vele jaren de eigenaar van een aantal boerderijen in Gelselaar. Deze werden door geldgebrek op het landgoed allemaal verkocht
te Winkel
Op huisnummer N32, in het centrum van het dorp was de smederij van te Winkel gevestigd.
Op 12 maart 1947 verscheen onderstaand bericht over de opheffing in de krant.
Luna Luna
In de vroegere smederij van Bomans was het huistheatertje Luna Luna van Jawik Krudde gevestigd. Hier werden poppenvoorstellingen en schimmenspellen opgevoerd
EGVV
De kantine en kleedkamers van EGVV stonden tussen de twee velden. Daar waar nu de materialenberging staat.
Rarekiek
In het voormalige postkantoor was van 1989 tot en met 1996 Galerie Rarekiek van Toos Hamers gevestigd. Een grote verscheidenheid aan kunstwerken werden hier ten toon gesteld.
Excelsior
In de voormalige schoenenwinkel van Geurkink heeft muziekvereniging Excelsior jarenlang een kringloopwinkel gerund. De opbrengsten waren voor de verenigingskas.
Mobiele bibliotheek
De bibliobus kwam wekelijks naar de kleine kernen. Prima plek voor het lenen van boeken maar wekelijks ook een ontmoetingsplek. Door bezuinigingen stopte deze service. Als kleine vervanger kwamen hiervoor de Dorpsböke.
Klompenmaker
Aan de Laarbergweg had Ordelman zijn klompenmakerij. Naast klompenmaker was het een enorm verhalen verteller die doorspekt waren met veel humor.
In 1952 was de laatste nachtwaker van Gelselaar 65 jaar getrouwd
De Pellewaever
Aan de Pierinkdijk staat boerderij de Pellewaever. Hier had de familie Reurink een aantal jaren een zuivelwinkeltje. Veel van de producten werden op eigen boerderij gemaakt.
Coöperatie op de plek de voormalige molen
Op deze foto uit juli 1962 is het “oude” voetbalveld en de voormalige coöperatie te zien. Voor men op deze plek ging voetballen werd deze sport bedreven op een veld nabij boerderij de Weerbekke aan de Pierinkdijk. In een nog eerder stadium was het veld te vinden aan de Diepenheimseweg in de weide van Roessink, de Morskeizer.
Mensink, de Visker
Willem (rechts) en neef Jan Mensink, de Visker, druk doende met het maken van een stoel in hun meubelmakerij. Willem begon in de jaren veertig met dit bedrijf. Aan het begin van de 21e eeuw werden de activiteiten gestaakt.
Dominee
Het is natuurlijk niet ongebruikelijk dat dominees naar een aantal jaren weer verdwijnen. Maar twee dominees willen we hier toch even melden. HA. Meiling (1676-1681), hij vertrok naar Eibergen en daar waren ze niet zo blij met hem. Adolf Brinkman werd in 1748 beroepen in Gelselaar waar hij in 1760 overleed. Hij kwam te vaak in het Weerdshuis. Een keer vertoefde hij er zelfs tot op zondagmorgen de klokken al luidden. Wat dit beduidde? vroeg hij. Snel bereidde hij zich nog voor op de preek. Op de kansel trok hij even later van leer tegen dronkaards. Tegen een ouderling die hem zei dat dit ongepast was, zou hij hebben gesproken: “Doet naar mijne woorden en niet naar mijne werken”.
voor de OVG
Voor het feestterrein bij de familie Krebbers aan de Diepenheimseweg is veel stroom nodig. De OVG besloot daarom een eigen stroomvoorziening aan te leggen. Zelfwerkzaamheid en goede relaties maakten het ook financieel haalbaar. De foto is gemaakt op 17 juli 1990. Helaas kwam aan deze situatie in 2021 een eind.
